Tìm hiểu về bánh tét và bánh chưng – hai món ăn truyền thống của người Việt

Bánh tét bánh chưng là hai món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ tết của người Việt Nam. Đây là những món ăn mang đậm hương vị quê hương, được nhiều người yêu thích và coi là biểu tượng của sự gắn kết gia đình và tổ tiên. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bánh tét và bánh chưng – từ cách làm, ý nghĩa đến những điều cần biết khi thưởng thức.

Bánh tét bánh chưng là gì?

Bánh tét và bánh chưng đều là những loại bánh truyền thống của người Việt Nam. Hai món ăn này thường được chế biến và thưởng thức vào các dịp lễ tết, đặc biệt là Tết Nguyên Đán. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng nhưng bánh tét và bánh chưng có những sự khác biệt về hình dáng, nguyên liệu và cách làm.

Bánh tét là món ăn truyền thống của người miền Nam Việt Nam, có hình dáng dài và hình chữ nhật khi cắt ra. Bánh tét được làm từ gạo nếp, một số loại đậu như đậu xanh, đậu đỏ hoặc đậu xanh hạt sen, và thịt heo hoặc thịt bò. Nguyên liệu được đóng trong lớp lá dong hoặc lá chuối rồi luộc chín trong nước cho đến khi các thành phần hòa quyện với nhau.

Bánh chưng, còn được gọi là bánh tét bí, là món ăn truyền thống của người miền Bắc Việt Nam. Hình dáng của bánh chưng thường là hình vuông hoặc hình tam giác khi cắt ra. Nguyên liệu chính của bánh chưng là gạo nếp, một số loại đậu như đậu xanh, đậu đỏ hoặc đậu xanh hạt sen, và thịt lợn. Khác với bánh tét, bánh chưng được bọc bằng lá dong và dùng chiếc dây tre rất chắc chắn để buộc lại.

Cách làm bánh tét bánh chưng truyền thống

Để có thể làm được bánh tét và bánh chưng truyền thống, người ta cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu và tuân theo những bước làm cụ thể. Dưới đây là một số bước để bạn có thể chuẩn bị và làm được hai món ăn này.

Những nguyên liệu cần có để làm bánh tét bánh chưng

Đối với bánh tét và bánh chưng, nguyên liệu chính là gạo nếp và đậu xanh. Ngoài ra, bạn cũng cần chuẩn bị thêm các nguyên liệu sau:

Nguyên liệu cho bánh tét

• Gạo nếp
• Đậu xanh hoặc đậu đỏ
• Thịt heo hoặc thịt bò
• Lá dong hoặc lá chuối
• Đường, muối, tiêu

Nguyên liệu cho bánh chưng

• Gạo nếp
• Đậu xanh hoặc đậu đỏ
• Thịt lợn
• Lá dong
• Lá phèn (lá sung)
• Tiêu, muối
• Hành khô (không bắt buộc)

Các bước làm bánh tét bánh chưng chi tiết

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, bạn có thể bắt đầu vào các bước làm bánh tét và bánh chưng theo cách truyền thống sau đây:

1. Ngâm gạo nếp và đậu xanh: Đầu tiên, bạn cần ngâm gạo nếp và đậu xanh trong nước từ 4-6 giờ hoặc qua đêm để cho nguyên liệu mềm hơn và dễ luộc.

2. Luộc gạo nếp và đậu xanh: Sau khi đã ngâm đủ thời gian, bạn luộc gạo nếp và đậu xanh cho đến khi chúng chín nhưng vẫn còn hơi cứng.

3. Chuẩn bị thịt: Nếu bạn muốn làm bánh có thịt, thịt cần được cắt thành những miếng nhỏ và ướp với gia vị như đường, muối và tiêu

4. Bọc nguyên liệu: Với bánh tét, bạn sẽ bọc lớp gạo nếp đã luộc vào giữa hai lớp lá dong hoặc lá chuối, sau đó cho thịt, đậu xanh và thêm một ít gạo nếp lên trên. Còn với bánh chưng, bạn cần bọc lớp lá dong quanh rổ bánh và để một lớp gạo nếp, đậu xanh và thịt vào, cuối cùng lại thêm một lớp lá dong khác bọc lên trên.

5. Luộc bánh: Để bánh tét và bánh chưng thực sự ngon, bạn cần luộc chúng trong nước sôi từ 8-10 giờ. Trong quá trình luộc, bạn cần nhớ xoay bánh thường xuyên để đảm bảo chúng được chín đều.

6. Làm khăn giấy: Khăn giấy là bước quan trọng trong việc làm bánh tét và bánh chưng. Bạn cần dùng bánh kẹp và đĩa để cắt các lựa chọn phù hợp với miếng bánh của mình. Sau đó, bạn có thể thoa một ít dầu ăn lên bánh để tránh bánh bị dính vào khăn giấy.

7. Làm cho bánh tét và bánh chưng bắt mắt hơn: Nếu muốn bánh tét và bánh chưng của bạn có màu sắc đẹp hơn, bạn có thể thêm một số loại lá như lá bưởi, lá dứa hoặc lá chuối vào trong nồi khi luộc bánh.

Bí quyết cho bánh tét bánh chưng thơm ngon

Để có được một chiếc bánh tét hoặc bánh chưng thơm ngon, không chỉ cần làm đúng các bước mà còn cần biết và áp dụng những bí quyết sau:

• Sử dụng gạo nếp ngon: Gạo nếp là nguyên liệu chính của hai món ăn này, vì vậy việc lựa chọn loại gạo nếp ngon sẽ giúp bánh của bạn có hương vị tốt hơn. Nếu có điều kiện, bạn có thể chọn gạo nếp Tám Xá hay gạo nếp Nàng Hương, hai loại gạo nếp được coi là ngon nhất hiện nay.
• Chế biến đậm đà: Để tăng thêm hương vị cho bánh tét và bánh chưng, bạn nên ướp thịt với nhiều gia vị khác nhau như đường, muối, tiêu, tỏi, hành, sốt nước mắm… Ngoài ra, bạn có thể thêm ít dầu hành vào trong bánh tét để bánh có hương vị đậm đà hơn.
• Bọc bánh chắc chắn: Để bánh không bị nước thấm vào trong khi luộc, bạn cần bọc bánh chắc chắn bằng các lá chuối hoặc lá dong và dùng dây tre để buộc lại. Lưu ý là không nên quá khéo tay khi buộc bánh vì có thể làm bánh bị nứt hoặc vỡ.
• Đun bánh đúng cách: Không nên đun bánh quá lâu, nếu bánh được đun quá mạnh và quá lâu sẽ dẫn đến việc bánh bị nát và bị chảy ra ngoài. Thời gian đun bánh tùy thuộc vào kích thước của bánh, nhưng thường từ 8-10 giờ cho bánh tét và 12-14 giờ cho bánh chưng.

Lịch sử và ý nghĩa của bánh tét bánh chưng

Bánh tét và bánh chưng xuất hiện từ rất lâu trong văn hóa ẩm thực của người Việt Nam. Theo truyền thống, hai món ăn này được coi là biểu tượng của sự gắn kết gia đình, tình yêu thương và lòng biết ơn đối với tổ tiên.

Theo truyền thuyết, bánh chưng đã được phát minh vào thời vua Hùng Vương khoảng 2.700 năm trước. Vào dịp Tết Nguyên Đán, các anh hùng con cháu của vua Hùng Vương đã cùng nhau nấu bánh để làm lễ cúng và thưởng thức. Từ đó, bánh chưng trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ tết và được coi là biểu tượng của lòng hiếu thảo và sự gắn kết gia đình.

Còn bánh tét, theo truyền thuyết, có xuất xứ từ vùng Đông Nam Bộ và được người Việt Nam mang ra miền Trung và miền Bắc vào cuối thế kỷ 18. Bánh tét được làm từ những nguyên liệu dễ kiếm và giá cả phải chăng nên nhanh chóng trở thành món ăn phổ biến trong dịp tết cũng như trong sinh hoạt hàng ngày.

Các món ăn kèm với bánh tét bánh chưng

Bánh tét và bánh chưng thường được thưởng thức cùng với một số món ăn khác để tăng thêm hương vị và mang lại sự đa dạng cho bữa ăn.

Món ăn kèm với bánh tét:

• Thịt kho tàu: Món này là sự kết hợp giữa thịt heo, trứng, nấm hương, đậu hủ và gia vị. Khi ăn cùng với bánh tét, thịt kho tàu sẽ làm cho bánh thêm đậm đà và thơm ngon hơn.
• Dưa món: Dưa món được làm từ dưa chua và thường được ướp với muối, tỏi, ớt, lá chanh… Khi ăn kèm với bánh tét, dưa món sẽ làm cho bữa ăn thêm phần ngon miệng và giúp tiêu hoá tốt hơn.

Món ăn kèm với bánh chưng:

• Thịt kho nước dừa: Món này được làm từ thịt lợn với nước dừa tươi, gia vị và lá chanh. Khi ăn kèm với bánh chưng, thịt kho nước dừa sẽ tăng thêm hương vị và mang lại sự bổ dưỡng cho bữa ăn.
• Mứt trái cây: Để có món mứt trái cây ngon, bạn có thể chọn những loại trái cây như xoài, mướp, dâu tây, khế, mận, anh đào, cam… Sau đó, thái nhỏ các loại trái cây này và ướp cùng đường để tạo thành một loại mứt có hương vị đặc biệt.

Cách Trang Trí Bánh Chưng Ngày Tết Đẹp Mắt – Hướng Dẫn Chi Tiết

Bánh Chưng Gấc Món ăn truyền thống đậm đà hương vị Việt

Cách bảo quản bánh tét bánh chưng để lâu dài

Để bánh tét và bánh chưng không bị hỏng trong thời gian lâu dài, bạn cần tuân thủ những nguyên tắc bảo quản sau:

• Bảo quản ở nhiệt độ mát: Các loại bánh này nên được bảo quản ở nhiệt độ mát, tránh ánh nắng trực tiếp và không để bánh tiếp xúc với không khí.
• Đóng gói kín: Bánh tét và bánh chưng cần được đóng gói kín bằng những miếng giấy bạc hoặc giấy bọc thực phẩm. Nếu bạn muốn lưu trữ lâu hơn, có thể đem bánh vào trong túi ni lông và cất trong tủ lạnh.
• Đông bánh: Một cách bảo quản hiệu quả khác là đông bánh trong tủ lạnh. Bước đầu tiên là cho bánh vào trong túi ni lông, sau đó đem đông trong tủ lạnh. Khi muốn dùng, chỉ cần lấy ra và luộc lại như khi làm bánh mới.

Bánh tét bánh chưng trong văn hóa Việt Nam

Hai món ăn này là biểu tượng của sự gắn kết gia đình, tình yêu thương và lòng biết ơn đối với tổ tiên trong văn hóa ẩm thực của người Việt Nam. Đến bất cứ ai cũng có thể dễ dàng nhận ra hai món bánh này trong dịp Tết Nguyên Đán hoặc trong các dịp lễ tết khác.

Bánh tét và bánh chưng cũng là một phần không thể thiếu của các bữa tiệc, đám giỗ hay các dịp cần phải làm ơn nhau. Việc chia sẻ và thưởng thức hai món bánh này cũng thể hiện sự đoàn kết, tình cảm thân thiết giữa các thành viên trong gia đình.

Những điều cần biết khi thưởng thức bánh tét bánh chưng

Khi thưởng thức bánh tét và bánh chưng, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Luộc bánh đã nguội: Bánh tét và bánh chưng nên được luộc từ trước và để nguội trước khi thưởng thức. Khi bánh còn nóng, vỏ bánh sẽ rất dính vào khăn giấy hoặc giấy bạc.
• Cắt bánh mỏng: Để bánh có thể được cắt mỏng và đẹp, bạn nên dùng dao sắc để cắt. Nếu bánh quá dày, việc cắt sẽ gặp khó khăn và dễ làm bánh bị rách hoặc vỡ.
• Ăn bánh kèm với nước mắm: Nước mắm chấm là món ăn không thể thiếu khi ăn bánh tét và bánh chưng. Bạn có thể hòa nước mắm với một ít đường, tỏi, ớt và chanh để tăng thêm hương vị cho nó.

Kết luận

Bánh tét và bánh chưng không chỉ đơn thuần là món ăn ngon mà còn mang trong mình ý nghĩa văn hóa sâu sắc của người Việt Nam. Việc làm bánh này cũng được coi là sự gắn kết gia đình và truyền thống của người Việt. Hy vọng những thông tin về bánh tét và bánh chưng trong bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về hai món ăn quen thuộc này và cũng có thêm bí quyết để làm cho bánh thêm ngon và đẹp mắt. Hãy dành thời gian cùng gia đình và bạn bè để làm và thưởng thức những chiếc bánh tét và bánh chưng thật ngon nhé!

Cách làm bánh tét ngon tại nhà -Chi tiết

Cách làm bánh cuốn truyền thống ngon tuyệt vời – Hướng dẫn chi tiết